Op steeds meer plekken zie je initiatieven ontstaan om de leefomgeving in dorpen en steden te verrijken met openbaar groen om het aanzien, de leefbaarheid en de biodiversiteit te bevorderen. Vanaf de aanleg van de wijken tot heden zie je eigenlijk steeds hetzelfde beeld; er is in de ruim opgezette wijken weliswaar veel ruimte voor groen, maar de invulling daarvan laat veel te wensen over.
‘t Veld
een groener dorp
Het is donderdag 1 september, begin van de avond. Er is reuring in het Noord-Hollandse dorp ’t Veld. Voor dít tijdstip lopen er veel mensen op straat. Ze staan in kleine groepjes, ze groeten elkaar en verhalen over de vakantie en andere zaken gaan rond. Alle aanwezigen hebben één ding gemeen; ze houden van hun dorp en ze zijn nieuwsgierig naar de plannen voor de invulling van drie groenplekken. De avond is georganiseerd door Gemeente Hollands Kroon en de Twee Heren uit Grootebroek, specialisten in natuurlijke buitenruimtes. Het programma van de avond bestaat uit een wandeling langs de drie locaties, waarna een presentatie en participatiebijeenkomst in dorpshuis de Harmonie.
Natuur en wandelen met de hond
Valbrugweg
Het doel van de avondwandeling is niet alleen om voorlichting te geven over de mogelijkheden van de invulling, maar juist om de bewoners met deze kennis zélf de beoogde plekken vorm te laten geven. Bij de eerste locatie, Valbrugweg, zijn er al veel suggesties van omwonenden en andere dorpsbewoners. Mensen laten hier graag hun hond uit, maar ook de (klein) kinderen van de omwonenden willen hier spelen. De al aanwezige bosjes staan in de zomer echter helemaal vol met brandnetels waardoor de paadjes niet gebruikt kunnen worden.
Tom Broersen van de Twee Heren legt al wandelend uit waarom er zoveel brandnetels zijn. Aandachtig luisteren de dorpelingen naar zijn uitleg over bodemverzuring door CO2 en het direct zichtbare gevolg hiervan op deze plek. ‘Die jongen weet er een hoop van, zo zou de regering het eens uit moeten leggen’ horen we iemand tegen een buurman zeggen. Anderen opperen dat de honden vrij moeten kunnen lopen en een speelaanleiding moeten krijgen. Dan komt er een vraag aan Jesse Kaandorp van de gemeente Hollands Kroon over de ontsluiting. Hij luistert aandachtig naar de aangedragen argumenten en ideeën. De aanwezigen beseffen dat dit niet een kant en klaar plan is wat ze voorgeschoteld krijgen, maar dat ze écht zelf mogen meebeslissen. De zon schijnt nog volop, de sfeer wordt steeds ontspannender en Timo Smith van de Twee Heren nodigt iedereen uit hem te volgen naar het Tjaddinxpark.
Waar de avond begon met ‘ben benieuwd wat ze nou weer hebben bedacht’ verandert de sfeer naar ‘wat mooi dat we écht zelf ideeën mogen aandragen’.
Spelen, ontmoeten en een écht bos.
Tjaddinxpark
Aangekomen bij het Tjaddinxpark verteld Timo over de ideeën die al zijn ingebracht door kinderen van basisschool de Marinx. Een daarvan is een skatepark.’Nou daar moeten we nog maar eens heel goed naar kijken’ is te horen bij een aantal bewoners. ‘We willen natuurlijk geen overlast, maar belangrijker nog, wie maakt daar nou eigenlijk gebruik van?’ Nanneke Barends van Hollands Kroon legt uit dat dit slechts één van de geopperde ideeën is. Een groepje jongens dat al een tijdje alles gadeslaat wordt als ervaringsdeskundigen erbij gehaald. ‘Nou van ons hoeft het niet persé hoor zo’n skatebaan, als we maar kunnen voetballen en er bijvoorbeeld een kabelbaan of klimtoren komt zouden we dat wel vet vinden’. De buurt lijkt opgelucht, maar beseft nu des te meer het belang van een goede inventarisatie van de suggesties en open participatie bij de totstandkoming van de gebieden.
Door de dynamiek en centrale rol van deze plek zo vlak naast het dorpshuis, school, kinderdagverblijf en sportaccommodatie is de uitdaging extra groot om tot een voor ieder mooi ontwerp te komen. Mandy de Moel, vormgeefster bij de Twee Heren, gaat de uitdaging graag aan. ‘Samen vinden we altijd een manier om een mooie buitenruimte voor iedereen te ontwerpen’.
In het Tjaddinxpark is ook ruimte voor een Tiny Forest, een concept van IVN natuureducatie om binnen een beperkt gebied toch een echt bos te creëren. In het bos krijgen de kinderen van de basisschool ernaast échte natuurlesjes en ze moeten het bos zelf onderhouden.
‘Samen vinden we altijd een manier om een mooie buitenruimte voor iedereen te ontwerpen’.
Biodiversiteit met sierwaarde.
Nassaulaan
De zon gaat al onder maar het is nog heerlijk warm en de buurtbewoners gaan onderling door met het uitwisselen van ervaringen, ideeën en oplossingen. Een kleinere groep loopt door naar locatie drie, park Nassaulaan. Daar zijn de tegels pas met een staalborstel ‘schoongemaakt’ en vervolgens is met een bladblazer het stof en de gruis in het beetje groen wat er staat geblazen. Gemeente, bewoners en de Twee Heren zijn is van mening dat dit toch echt niet meer van deze tijd is en dat de vergroening van een wijk mede valt of staat met een doordacht beheersplan.
De bewoners rond dit parkje willen graag veel meer biodiversiteit zien. Mussen, egeltjes, wilde bloemen en struiken in combinatie met de bestaande bomen. Barry Bimmerman van de Twee Heren heeft er nu al zin in; ‘Hier wordt ik nou blij van. Niets is mooier dan van een waardeloos stuk groen en tegels een prachtige natuurlijke buitenruimte te creëren. Door het vanaf de stoep op te laten lopen naar het midden en een halfverhard pad toe te passen krijg je hier straks een prachtig stukje dorpsnatuur met een rijke biodiversiteit. Meer groen, minder wateroverlast, vogels, dieren, bloemen… wie wil dat nou niet?’
’De Twee Heren creëren al 15 jaar natuurlijke buitenruimtes en natuurspeeltuinen, en hebben in die periode alle fouten gemaakt die je kunt maken. Hierdoor zijn we echte experts geworden en dat onderscheidt ons van andere partijen die dit ‘erbij’ doen omdat biodiversiteit, natuurspeeltuinen en vergroening nu eenmaal hot topics zijn’
Iedereen is intussen terug in dorpshuis de Harmonie. Na een korte presentatie over de mogelijkheden en uitdagingen gaan de dorpelingen gewapend met stiften aan het tekenen op de groot uitgeprinte plattegronden. Het team van de Twee Heren geeft advies terwijl de dorpsbewoners overleggen om tot de beste oplossingen te komen.
Nico en zijn team van de Harmonie zorgen voor lekkere koffie en andere drankjes. ‘Dit is toch prachtig, zo’n saamhorigheid, samen leven en zorg dragen voor je omgeving’. Dat laatste omschrijft de avond perfect en ondanks het feit dat er nog een weg te gaan is, zijn de dorpsbewoners van ’t Veld het over één ding in ieder geval al eens: deze manier van samenwerking tussen bewoners, gemeente, school, vormgevers, uitvoerders, beheerders en andere belanghebbenden is een prachtige manier om het dorp leefbaarder te maken, de biodiversiteit te vergroten, uitdagingen voor de jeugd te brengen maar ook de rust van échte natuur een mooie plek te geven binnen de gemeenschap. Op deze mooie avond hebben we met eigen ogen kunnen zien hoe samen buiten zijn in een (bijna) groene omgeving mensen samenbrengt.
